Atlantyda
Atlantyda (gr. Atlantis) to mityczna kraina będąca miejscem istnienia rozwiniętej cywilizacji, która została zniszczona przez serię trzęsień ziemi i zatopiona przez wody morskie.
Atlantydę jako jedyny opisał Platon. Jako swoje Ľródło podał ustną tradycję przechowywaną w ateńskim rodzie Solona, który miał usłyszeć tę historię od egipskiego kapłana.
W dialogu Timajos czytamy o wspaniałym królestwie położonym na wyspie większej od Libii (Afryki) i Azji razem wziętych, która znajdowała się za Słupami Heraklesa (Gibraltarem). Królestwo to władało również, jak pisze Platon, okolicznymi krainami i dążyło do dalszych podbojów, ale zostało powstrzymane przez walecznych przodków Ateńczyków. Nadszedł jednak jego niespodziewany kres: przyszły straszne trzęsienia ziemi i potopy, a wyspa Atlantyda zanurzyła się pod powierzchnię morza i zniknęła. Miało się to zdarzyć w IX tysiącleciu p.n.e.
W innym dialogu (Krytiasz) Platon opisuje ukształtowanie terenu, architekturę, ustrój polityczny i bogactwa Atlantydy. Miała to być ziemia obfitująca w drewno, metale szlachetne i diamenty, które występowały tak powszechnie jak drzewa owocowe, warzywa i zioła. Wysokie góry chroniły mieszkańców przed mroĽnymi północnymi wiatrami. Na łąkach, wśród strumieni i jezior pasły się ogromne stada oswojonych i dzikich zwierząt. Wyspa była podzielona na dziesięć prowincji. Każdą z nich rządził w harmonii i pokoju król.
Podczas podziału świata między bogów Atlantyda przypadła Posejdonowi. Pragnąc uczynić Atlantydę bezpieczną otoczył ją koncentrycznymi wałami obronnymi i fosami. Atlantydzi (potomkowie Posejdona i kobiety o imieniu Cleito) w oparciu o te fortyfikacje zbudowali wspaniałe miasto. Na wzgórzu postawili królewski pałac ze świątynią Posejdona w środku. Była ona otoczona złotymi murami i wyłożona srebrem. W jej wnętrzu znajdował się złoty posąg boga powożącego rydwanem ciągniętym przez sześć skrzydlatych koni.
W mieście znajdowały się liczne świątynie, tereny wypoczynkowe oraz tor wyścigów konnych. Zimne i gorące Ľródła zasilały zbiorniki wody pitnej i łaĽnie. W porcie stały rzędy doskonale wyposażonych, gotowych do rejsu trirem.
Arystoteles, uczeń Platona, krytycznie podchodził do tych informacji. Podobne stanowisko zajmowali grecki geograf Strabon oraz rzymski przyrodnik Pliniusz, ale inni starożytni filozofowie, geografowie i historycy pod wpływem szczegółowości opisu i autorytetu Platona uznawali zazwyczaj historię o Atlantydzie za prawdziwą.
Atlantydę identyfikuje się również z południowohiszpańskim antycznym miastem Tartessos.
Zwolennicy innych teorii zakładali, że niedobitki Atlantydów (mieszkańców Atlantydy), ocalałych po zatopieniu wyspy, rozproszyły się po świecie, dając podwaliny pod wszystkie cywilizacje Ameryki, Azji i Europy.
Każdego roku powstają nowe koncepcje. W listopadzie 2004 roku amerykańscy naukowcy stwierdzili, że odkryli pozostałości Atlantydy na dnie morskim między Cyprem a Syrią. Pięć miesięcy wcześniej inni naukowcy wypatrzyli Atlantydę na zdjęciach satelitarnych południowej Hiszpanii. W obu przypadkach odkrywcy twierdzą, że to, co znaleĽli dokładnie pasuje do opisu Platona.
Najbardziej racjonalną wydaję się teoria, że u Ľródeł opowieści o Atlantydzie stoi tragedia, jaka zdarzyła się na wyspie Thira (obecnie Santorini). W 1626 r. p.n.e. wybuchł znajdujący się na niej wulkan. Większa część wyspy została zniszczona. Archeolodzy znaleĽli na niej zasypane popiołami ruiny miasta Akrotiri. Do Platona dotarła być może przekazywana z pokolenia na pokolenie, upiększona opowieść o tej tragedii.
Niepewne poszlaki wskazywały również na Karaiby, Morze Północne, Kaukaz i Amazonię. Istnieje też pogląd, jakoby Atlantydą była Antarktyda przed jej zlodowaceniem. Jego zwolennicy powołują się na mapę Orontiusa Fineusa.
Edgar Cayce mówił, że rasa ludzka zwana Atlantydami zastąpiła wcześniejszą rasę żyjącą na legendarnym kontynencie położonym na Pacyfiku a zwanym Lemurią. Katastrofa tamtego lądu była wynikiem przesunięcia biegunów ziemi. Datowanie zaginięcia Atlantydy idzie w parze z czasem biblijnego Potopu i wiele wskazuje na to, że miał on miejsce. Stan naszej współczesnej cywilizacji przypomina na swój sposób schyłkowy okres Atlantydy jaką znamy z opisów Cayce`go i Platona.
